Εξερεύνησα το νησί που έζησε για χρόνια ο Λέοναρντ Κοέν. Ένα ημερολόγιο ενός προσωπικού ταξιδιού που εμπνεύστηκα από τη μουσική. Haaretz, Daniel Tchetchik, 29 Νοεμβρίου 2021. Πέρα από το σκοτάδι Φθινόπωρο στην Ύδρα, Νοέμβριος 2021 Η μουσική και ειδικά η φολκ μουσική ήταν ανέκαθεν μια πηγή έμπνευσης για την τέχνη μου. Οι φωτογραφίες μου, με την ευρύτερη έννοια, καταγράφουν τοπία και ανοιχτούς χώρους. Αλλά αντί απλώς να τις δείχνω, η φιλοδοξία μου ήταν να μεταδίδω μια αίσθηση του εύθραυστου της ζωής και των μετασχηματισμών που συμβαίνουν σε κάθε δεδομένη στιγμή τόσο στον εξωτερικό όσο και στον εσωτερικό μας κόσμο. Κατά την άποψή μου, η μουσική και οι στίχοι του Λέοναρντ Κοέν εκφράζουν με ακρίβεια τον περίπλοκο συνδυασμό ομορφιάς και θλίψης που συνιστά τη ρίζα του έργου μου. Μέσω της φωτογραφίας προσπαθώ να δημιουργήσω οπτικά ποιήματα που θα αντανακλούν το εύθραυστο της στιγμής, τον ενθουσιασμό και την ένταση, μαζί με τον πόνο και την εγγενή έλλειψη νοήματος στην ύπαρξή μας.
Πριν λίγους μήνες, μετά από μια μέρα γεμάτη δουλειά, ξάπλωσα στον καναπέ και έψαχνα το τηλεκοντρόλ σαν σανίδα σωτηρίας, έπεσα πάνω στο φιλμ «Μαριάννα & Λέοναρντ: Λέξεις Αγάπης», ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του Κοέν. Το φιλμ με τράβηξε, άγγιξε την καρδιά μου και με ενέπνευσε να ξεκινήσω αυτό το πρότζεκτ. Με έλκυσαν ιδιαίτερα οι στιγμές στην αρχή του φιλμ που περιέγραφαν τη ζωή του Κοέν στο ελληνικό νησί της Ύδρας. Κάτω από τον ήλιο που έκαιγε και υπό την επήρεια ναρκωτικών, ο Κοέν έγραφε ακατάπαυστα, αντλώντας έμπνευση από το τοπίο και την απλότητα αυτού του μέρους, που έμοιαζε σαν να είχε παγώσει στον χρόνο, χωρίς αυτοκίνητα και χωρίς ηλεκτρισμό.
Τον Νοέμβριο του 2021, πέντε χρόνια από τον θάνατο του Κοέν, αποφάσισα να πάω να εξερευνήσω την Ύδρα. Στον στριφογυριστό δρόμο προς την απέναντι πόλη, το Μετόχι, ένιωσα ήδη ότι ταξίδευα μέσα σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει πλέον. Μέσα από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου, μπορούσα να δω τη θορυβώδη ζωή της πόλης να διαλύεται μέσα στα δρομάκια μεταξύ άλλων μικρών πόλεων. Τα αυτοκίνητα έκοβαν ταχύτητα και στην άκρη του δρόμου οι βοσκοί περιφέρονταν στο φόντο των εγκαταλελειμμένων χωριών. Ένιωσα ότι βρισκόμουν σε ένα παράλληλο σύμπαν – γαλήνιο, κατευναστικό και σώφρον.
Μια μισάωρη βόλτα με ένα καραβάκι κάτω από έναν συννεφιασμένο γκρίζο ουρανό με έφερε στην Ύδρα, το μέρος όπου γεννήθηκαν κάποια από τα πιο όμορφα τραγούδια του Κοέν. Και αυτός είναι επίσης ο τρόπος που το νησί με εξέπληξε με την πρώτη ματιά – όμορφο, ποιητικό, διαφορετικό. Ένα νησί που λειτούργησε σαν μοναστήρι ενός παλιότερου τρόπου ζωής.
Περιπλανώμενος πιο βαθιά στο νησί, ανακάλυψα ότι, όπως συμβαίνει συνήθως, η εικόνα ήταν ακόμη πιο σύνθετη. Υπήρχαν ξεσπάσματα μιας απαίσιας δυτικής νεωτερικότητας – μαγαζιά μπουτίκ, ξενοδοχεία, ρεστοράν και μια μπουρζουά τουριστική βιομηχανία. Χαριτωμένοι δρόμοι και σοκάκια που ανακαλούσαν τη σχεδιασμένη ομορφιά αρχαίων πόλεων είχαν απογίνει τουριστικές ατραξιόν. Παρόλα αυτά, το νησί κατάφερε να διατηρήσει έναν ακλόνητο κανόνα – δεν υπάρχουν αυτοκίνητα ή άλλα μηχανοκίνητα οχήματα. Ίσως αυτό είναι που ελκύει τους τουρίστες ή ίσως συμβαίνει για να προφυλαχθεί ή να διατηρηθεί κάτι.
Λίγες εκατοντάδες μέτρα από το κέντρο της πόλης, ανακάλυψα ένα πολύ πιο άγριο και άγονο τοπίο που πρόσφερε μια ματιά του πως ήταν κάποτε τα πράγματα, τα μέρη που ο Κοέν έζησε και τι είδε. Και εκεί βρήκα κι εγώ έμπνευση.
Ξεκίνησα αυτό το ταξίδι με δύο αναλογικές κάμερες. Η μία ήταν μια σχετικά καινούργια Nikon με πλήρη ψηφιακά βοηθήματα. Η δεύτερη ήταν μια αυθεντική Nikkormat της δεκαετίας του 1960 με έναν μοναδικό φακό 40 χιλιοστών, την οποία πήρα μαζί μου περισσότερο σαν πείραμα ή για την περιπέτεια.
Αλλά στην πρώτη μου εξόρμηση η Nikon έσπασε. Οπότε κι εγώ, χωρίς να το θέλω, τραβήχτηκα δεκαετίες πίσω στον χρόνο, όπως και όλες μου οι φωτογραφίες. Δεν μπορούσα να ξεφύγω από τη σκέψη ότι αυτό που συνέβη δεν ήταν ατύχημα και ότι τελικά θα με εξυπηρετούσε στη δουλειά μου. Και έτσι το όλο πρότζεκτ τραβήχτηκε με την παλιά μου κάμερα. Κατά τη διάρκεια της δουλειάς μου συνειδητοποίησα επίσης ότι η δημιουργικότητα συχνά ανθεί το Νοέμβριο, το μήνα που ο πατέρας μου, ο οποίος πέθανε πάνω από 20 χρόνια τώρα, είχε γεννηθεί. Αυτός είναι ένας μήνας που ο άνεμος είναι ήδη κρύος και το σκοτάδι κυριαρχεί στο τοπίο. Υπάρχει μια λύπη που απλώνεται μέσα μου κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα, αλλά επίσης και ένα είδος παρηγοριάς, καθώς ο ήλιος δεν είναι πια καταπιεστικός και αποκαλυπτικός.
Και κάπως έτσι βρήκα την Ύδρα επίσης. Από τη μια ήταν αρκετά τουριστική, δυτική και πολύ ανυπόμονη. Από την άλλη, ήταν ήσυχη, σκοτεινή, μυστήρια και παρηγορητική. Αυτό είναι ένα πρότζεκτ για τη ζωή που κάποτε υπήρχε αλλά πλέον όχι, ωστόσο άφησε πίσω της ένα βαθύ αποτύπωμα. Είναι για τον Λέοναρντ Κοέν, τον πατέρα μου, την ομορφιά και τη θλίψη.
Το πρότζεκτ υποστηρίχτηκε από την πρεσβεία του Καναδά στο Ισραήλ. [ΣτΜ: Η μετάφραση αφιερώνεται στη Θ.Θ., στον Γ.Γ. και την Α.Χ.] Πηγή: https://www.haaretz.com/us-news/.premium.MAGAZINE-visual-poems-in-the-footsteps-of-leonard-cohen-in-hydra-1.10423947?utm_source=mailchimp&utm_medium=content&utm_campaign=daily-brief&utm_content=829f0ff655