Εγκατεστημένο για να προειδοποιεί για εχθρικούς βομβαρδισμούς, το σύστημα των σειρήνων είναι ένας βολικός τρόπος να ενώσει τους ανθρώπους κατά την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος και την Ημέρα Πένθους επίσης.
Elon Gilad, 12 Απριλίου 2015.
Η παράδοση έχει ξεκινήσει από το Κέϊπ Τάουν, της Νοτίου Αφρικής, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Ο δήμαρχος της πόλης, Sir Harry Hands, ξεκίνησε τη δίλεπτη σιγή στις 14 Μαίου του 1918. Το μεσημέρι εκείνης της ημέρας, ένα κανόνι –το οποίο ακουγόταν ούτως ή άλλως για να ρυθμίζουν τα πλοία το χρονόμετρό τους στην ίδια ώρα – έδινε το σήμα για την εκκίνηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη όσων είχαν πέσει και εν είδει ευχαριστίας προς όσους είχαν γυρίσει ασφαλείς από τον πόλεμο. Με το που κυριαρχούσε η σιωπή, ένας σαλπιστής έπαιζε μια πένθιμη μελωδία, με το τέλος της οποίας η πόλη ξαναζωντάνευε. Αυτή η παράδοση κρατήθηκε στο Κέϊπ Τάουν για κάποιους μήνες, μέχρι τις 17 Ιανουαρίου του 1919.
Εντωμεταξύ, ο Μεγάλος Πόλεμος, όπως ονομάστηκε ο Α’ Παγκόσμιος, έληξε στις 11 Νοεμβρίου του 1918, στις 11 το πρωί. Όταν ο Sir James Percy FitzPatrick, ένας Νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας, συγγραφέας και πολιτικός άκουσε ότι αυτή η μέρα θα χαρακτηριζόταν ημέρα μνήμης σε όλη τη Βρετανική Αυτοκρατορία, πρότεινε στον Βασιλιά Γεώργιο τον Ε’ μια παρόμοια στιγμή σιγής να τηρείται και στην πρόσφατα καθιερωμένη Ημέρα της Εκεχειρίας. Ο βασιλιάς δέχτηκε την πρόταση και ενσωματώθηκε στις τελετές μνήμης όλης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Την ίδια εποχή η Παλαιστίνη είχε πέσει στα χέρια των Βρετανών με το τέλος του πολέμου. Από το τέλος του πολέμου το 1918 μέχρι την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948, η Παλαιστίνη διοικούταν από τους Βρετανούς. Άφησαν το σημάδι τους στους Εβραίους της Παλαιστίνης με πολλούς τρόπους. Μία από αυτές τις επιρροές ήταν η τήρηση του ενός ή δύο λεπτών σιγής για την ενθύμηση των σημαντικών γεγονότων (αν και η σήμανση της έναρξης της σιγής με σειρήνες αεροπορικού βομβαρδισμού καθιερώθηκε μετά το πέρας της Βρετανικής Εντολής).
Κατά τη βρετανική περίοδο, αυτές οι στιγμές σιγής τηρούνταν από τους ντόπιους Εβραίους κατά την έναρξη συνεδριάσεων, μετά τον θάνατο κάποιων σημαντικών ανθρώπων ή μετά από καταστροφές –και κατά την έναρξη ποδοσφαιρικών αγώνων (άλλη μια καινοτομία που εισήχθη από τους Βρετανούς). Αυτές τις μέρες, στους ποδοσφαιρικούς αγώνες στο Ισραήλ δεν τηρείται κάποια στιγμή σιγής, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις –για παράδειγμα, το θάνατο κάποιου σημαντικού ατόμου.
Η Παλαιστίνη προετοιμάζεται για πόλεμο.
Με το που ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η Παλαιστίνη προετοιμαζόταν για πόλεμο, οι Βρετανοί εγκατέστησαν σε όλη τη χώρα σειρήνες προειδοποίησης για αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Το σύστημα σειρήνων θα επεκτεινόταν με το νέο κράτος του Ισραήλ κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, ο οποίος ξεκίνησε επισήμως με το τέλος της Βρετανικής Εντολής στις 14 Μαίου του 1948 και τη διακήρυξη της δημιουργίας του ανεξάρτητου κράτους του Ισραήλ σε μια τελετή στο Τελ Αβίβ. Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας θα τελείωνε στις 20 Ιουλίου του 1949.
Στα πρώτα χρόνια του Ισραήλ, η επίσημη τήρηση της στιγμής σιγής γινόταν σποραδικά. Όταν τα λείψανα του Σιωνιστή ηγέτη Τέοντορ Χερτσλ (Theodor Herzl) έφτασαν από την Αυστρία για να θαφτούνε στο Ισραήλ στις 16 Αυγούστου του 1949, μια σειρήνα ακούστηκε στο Rehovot την επόμενη μέρα, καθώς η αυτοκινητοπομπή σταμάτησε σε αυτή τη μικρή πόλη, κατά τη διαδρομή της προς την Ιερουσαλήμ. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, μια δίλεπτη σιγή ήχησε σε όλη την Ιερουσαλήμ προς τιμήν της μνήμης δεκάδων (οι υπολογισμοί κυμαίνονται από 75 μέχρι 250 άτομα) πολιτών και ενόπλων που σφαγιάστηκαν στο Κιμπούτς Kfar Etzion στα χέρια των Αράβων μια μέρα πριν από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Εκείνη τη μέρα τα πτώματά τους είχαν φτάσει για να ταφούν στα κοιμητήρια της πόλης αλλά και σε άλλες πόλεις του Ισραήλ.
Το 1950, το υπουργικό συμβούλιο, επικεφαλής του οποίου ήταν ο πρωθυπουργός David Ben Gurion, αποφάσισε ότι οι τελετές μνήμης για τους νεκρούς του Πολέμου της Ανεξαρτησίας θα λάμβαναν χώρα ως μέρος των εορτασμών της Ημέρας της Ανεξαρτησίας. Αλλά αυτό συνέβη εν τέλει μόνο μία φορά, το 1950. Η αντίθεση μεταξύ της γενικής χαράς που επικρατούσε στον κόσμο και του πένθους αυτών που είχαν χάσει τους αγαπημένους ήταν πολύ μεγάλη για να μπορέσουν να την αντέξουν οι θλιμμένες οικογένειες. Η ηγεσία της ραβινείας άρχισε να συζητά την εύρεση μιας εναλλακτικής ημερομηνίας ως ημέρας μνήμης. Μετά από σχεδόν ένα χρόνο συζητήσεων, λίγες μόλις μέρες πριν την Ημέρα Μνήμης της Ανεξαρτησίας το 1951, η ραβινεία αποφάσισε να θέσει την Ημέρα Πένθους, την Yom Hazikaron, μία μέρα πριν την Ημέρα Μνήμης της Ανεξαρτησίας.
Αρκετά βιαστικά έγιναν οι προετοιμασίες και φτιάχτηκαν τα σχέδια για την Ημέρα Πένθους. Αυτά συμπεριλάμβαναν να ηχήσει η σειρήνα για δύο λεπτά, σε ολόκληρο το έθνος, στις 7 το πρωί, ώστε να σηματοδοτηθεί η εκκίνηση των τελετών στην Ιερουσαλήμ και αλλού μέσα στη χώρα και, αντίστοιχα, να ηχήσει για δύο λεπτά και πάλι, στις 6.45, κατά τη διάρκεια των οποίων οι Ισραηλινοί θα στέκονταν ακίνητοι και σιωπηλοί στη μνήμη των όσων είχαν σκοτωθεί.
Η απόφαση η σιωπή να συνοδεύεται από μια σειρήνα ήταν προφανώς ζήτημα σκοπιμότητας. Έχοντας εγκατασταθεί σε όλη την επικράτεια κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, οι σειρήνες θα μπορούσαν να ειδοποιήσουν όλους τους Ισραηλινούς πότε ερχόταν η ώρα της τήρησης της σιγής. Το 1959 η Κνεσέτ πέρασε έναν νόμο που καθιέρωνε τη δίλεπτη τήρηση σιγής σε όλο το έθνος, με προειδοποίηση της σειρήνας, κατά την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος επίσης.
Έκτοτε, οι Ισραηλινοί στέκονται ακίνητοι και σιωπηλοί τρεις φορές το χρόνο. Κατά την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, για δύο λεπτά, στις 10 το πρωί. Κατά την Ημέρα Πένθους, οπότε η σειρήνα ακούγεται δύο φορές, την πρώτη για ένα λεπτό το προηγούμενο απόγευμα (καθώς η μέρα αυτή είναι βασισμένη στο εβραϊκό ημερολόγιο, η ημέρα ξεκινά με τη δύση του ηλίου και λήγει κατά την επόμενη δύση) και τη δεύτερη φορά για δύο λεπτά στις 11 το πρωί. Περιστασιακά αλλά σπάνια, η τήρηση ενός λεπτού σιγής που συνοδεύεται από τον ήχο της σειρήνας, συμβαίνει και άλλες φορές. Η τελευταία φορά που έγινε αυτό ήταν κατά την έναρξη της κηδείας του πρωθυπουργού Γιτζάκ Ραμπίν (Yitzhak Rabin), μετά τη δολοφονία του το 1995.
Elon Gilad, Αρθρογράφος της Haaretz.
Πηγή: https://www.haaretz.com/jewish/.premium-sirens-on-holocaust-remembrance-day-why-1.5350114