Αν και τα κυνήγια μαγισσών δεν υπάρχουν πια, παρόμοιες τάσεις μπορούν να βρεθούν στον σημερινό ρατσισμό. Haaretz. Tom Segev | 25.3.2011.
Το απόγευμα της 8ης Ιουλίου του 1617 οι Παριζιάνοι ετοιμάστηκαν για έναν μεγάλο εορτασμό. Μία απ’ τις πιο ισχυρές γυναίκες της πόλης θα καιγόταν στην πυρά: η Λεονόρα Γκαλιγκάι, η πιο στενή φίλη της βασίλισσας Μαρίας των Μεδίκων. Το Παρίσι τις μισούσε και τις δυο. Την Γκαλιγκάι δεν τη μισούσαν μόνο γιατί είχε απεριόριστη επιρροή στη βασιλική αυλή, αλλά επίσης, ή κυρίως γιατί ήταν γυναίκα, Ιταλίδα, και ίσως ακόμη επειδή ήταν ασθενική και άσχημη. Καταδικάστηκε σε θάνατο για προδοσία, αν και ο καθένας γνώριζε το πραγματικό της έγκλημα: η Λεονόρα Γκαλιγκάι ήταν εβραία μάγισσα.
Η ιστορία περιέχει ιστορίες που κανείς δεν γνωρίζει μέχρι να ξεφυτρώσουν ξαφνικά απ’ το πουθενά και να αφήσουν αυτούς που τις ακούνε με ένα μεγάλο «ουάου» στο στόμα τους. Τέτοια είναι η ιστορία της Λεονόρα Γκαλιγκάι, της ηρωίδας ενός νέος βιβλίου στα εβραϊκά που εμφανίστηκε στο πεδίο της κοινωνικής ιστορίας και των πολιτισμικών σπουδών από την Γιάρα Μπαρ-Ον Ya'ara Bar-On με τίτλο «Μια Εβραία Μάγισσα στην αυλή του Λουδοβίκου του 13ου, βασιλιά της Γαλλίας: η δίκη της Λεονόρα Γκαλιγκάι, 1617» (Εκδόσεις Carmel).
Εκείνη μάλλον μεγάλωσε στο σπίτι του Φραγκίσκου των Μεδίκων, που αργότερα θα γινόταν μεγάλος Δούκας της Τοσκάνης, μαζί με την ανιψιά του δούκα, τη Μαρία. Αρεστή και με ευχάριστη διάθεση, η Λεονόρα έγινε κάτι σαν μεγάλη αδελφή της Μαρίας και η Μαρία την αγαπούσε πολύ. Όταν η Μαρία στάλθηκε στο Παρίσι να παντρευτεί τον βασιλιά Ερρίκο τον 4ο, πήρε την φίλη της μαζί για παρέα. Εκεί η Λεονόρα παντρεύτηκε τον Κοντσίνο Κοντσίνι, έναν άλλο Φλωρεντίνο που αναδείχτηκε στην αυλή του Γάλλου βασιλιά.
Αυτές ήταν μοιραίες μέρες για τη Γαλλία. Ο βασιλιάς δολοφονήθηκε, ο γιος του και διάδοχος, Λουδοβίκος, ήταν ακόμη παιδί, και η χήρα του Μαρία, που οι Γάλλοι την έλεγαν Μαρί, πήρε τον έλεγχο του παλατιού. Η θέση της φίλης της Μαρίας επίσης ενισχύθηκε. Ωστόσο η Λεονόρα ήταν δυστυχισμένη. Τη χτύπησε μια μυστηριώδης αρρώστια που παρήγαγε συναισθηματικά ξεσπάσματα και κρίσεις ασφυξίας, μέχρι που τρελάθηκε τελείως. Κλείστηκε στο δωμάτιό της στο παλάτι του Λούβρου, σπάνια επεδίωκε να βγαίνει έξω και γέμισε το δωμάτιό της με θεραπευτικούς λίθους, φυλακτήρια και κέρινα αγαλματίδια. Η βασίλισσα συγκέντρωσε τους καλύτερους γιατρούς και σε κάποια φάση και εξορκιστές για να εξετάσουν τη φίλη της αλλά εις μάτην.
Ένας από τους γιατρούς ήταν ένας Εβραίος απ’ την Ιταλία, ο Φιλόθεος Ελιάχου ντε Λούνα Μοντάλτο. Βιβλία για τον ιουδαϊσμό και τη μαγεία θα ανακαλύπτονταν αργότερα στο δωμάτιο της Λεονόρα. Εντωμεταξύ, η κοινότητα του παλατιού, χιλιάδες άνθρωποι, βυθιζόταν στο τέλμα της ίντριγκας, της συνωμοσίας και των ανατριχιαστικών σκανδάλων, των παθών και των φαντασιώσεων, του μίσους, του έρωτα και κυρίως της προδοσίας. Φαίνεται ότι ο Λουδοβίκος ο 13ος ερωτεύτηκε έναν σωματώδη και όμορφη ευγενή απ’ την Ιταλία και αυτός οργάνωσε τη δολοφονία του Κοντσίνο Κοντσίνι, τον αποξενωμένο πλέον σύζυγο της μάγισσας Λεονόρα. Αμέσως μετά συνελήφθη και η ίδια η Λεονόρα.
Η Μαρί δεν μπορούσε πια να βοηθήσει: το χτύπημα που έπεσε πάνω στον Κοντσίνι εξαφάνισε και τη δικιά της επιρροή στην αυλή. Όλα αυτά συνέβησαν σε μια σκοτεινή και βάναυση κοινωνία, βίαιη μέχρι τρέλας. Η Γιαάρα Μπαρ-Ον απεικονίζει μια ρουτίνα μαζικών εκτελέσεων, στην πυρά ή από λιντσαρίσματα που συνοδεύονταν από σωματικούς ακρωτηριασμούς, μέχρι και κανιβαλισμό. Για την ιστορία της βασίζεται σε μια μάλλον αναπάντεχη πηγή: τα φυλλάδια που διανέμονταν στο Παρίσι και παρείχαν πληροφορίες και σχόλια για ό,τι συνέβαινε στην πόλη, συμπεριλαμβανόμενου του παλατιού, και διαμόρφωναν το καλούπι της κοινής γνώμης. Μεταξύ άλλων, οι Παριζιάνοι καλούνταν να παρακολουθήσουν τις εκτελέσεις· και της Λεονόρα Γκαλιγκάι θα ήταν πολλά υποσχόμενη ως θέαμα. Την τελευταία στιγμή κατάφερε να την αναβάλει επικαλούμενη ότι ήταν έγκυος, αλλά ένας γρήγορος έλεγχος αποκάλυψε ότι έλεγε ψέματα. Όταν τελικά αποκεφαλίστηκε, το πτώμα ρίχτηκε στη φωτιά μαζί με το κεφάλι της.
Η Μπαρ-Ον προτείνει ότι μπορούμε να μάθουμε κάποια πράγματα από αυτή την υπόθεση σχετικά με τον ρατσισμό και εν γένει τους Άλλους. «Μην απορρίψετε τα ζητήματα που τίθενται σε αυτό το βιβλίο σαν άσχετα με τις ζωές σας», γράφει. «Είναι εύκολο να αποδίδουμε ανορθολογικότητα, προκατάληψη και “σκοτάδι” στους ανθρώπους του παρελθόντος· στις μέρες μας, στα μέρη μας, δεν καίγονται μάγισσες στην τελική, είμαστε διαφορετικοί πλέον, έχουμε περάσει από τον διαφωτισμό και την εκπαίδευση». Η αλήθεια είναι, μας λέει η Μπαρ-Ον, ότι στο Παρίσι του 17ου αιώνα τίθενται πολλά απ’ τα θεμέλια της κοινωνίας και της πολιτικής, του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης όπως τα βλέπουμε σήμερα, στον 21ο αιώνα, και τα βασικά υλικά που συγκροτούν την ιστορία της Λεονόρα Γκαλιγκάι είναι εξίσου παρόντα σήμερα, μεταξύ μας και γύρω μας.
Πηγή: https://www.haaretz.com/1.5141893