Ο Michael Schwerner, ο James Chaney και ο Andrew Goodman, εθελοντές του Κογκρέσου για τη Φυλετική Ισότητα στο Νότο, δολοφονήθηκαν το 1964 από ντόπιους της Ku Klux Klan (#KKK).
David B. Green, 21 Ιουνίου 2013.
Στις 21 Ιουνίου του 1964 τρεις νεαροί που ήταν ενταγμένοι στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα – ο 24χρονος Michael Schwerner, ο James Chaney, 21 ετών, και ο Andrew Goodman, 20 ετών – δολοφονήθηκαν στην επαρχία του Μισισιπή από ντόπια μέλη της Ku Klux Klan σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Οι τρεις νεαροί βρίσκονταν στην περιοχή ψάχνοντας στοιχεία για τον εμπρησμό μιας εκκλησίας στο Longdale του Μισισιπή, που είχε συμβεί πέντε μέρες νωρίτερα. Τους σταμάτησε η αστυνομία, η οποία ήδη έψαχνε τον Schwerner, ως βετεράνο ακτιβιστή, και τους συνέλαβε. Αργότερα, το ίδιο απόγευμα, αφού αφέθηκαν ελεύθεροι, οι τρεις νεαροί έπεσαν σε ενέδρα από δύο φορτηγάκια μελών της ΚΚΚ και δολοφονήθηκαν από πυροβόλα όπλα. Τα πτώματά τους θάφτηκαν μέσα σε ένα χωμάτινο φράγμα, κοντά σε μια φάρμα, και βρέθηκαν 44 μέρες αργότερα.
Οι φόνοι των Schwerner και Goodman, εβραίοι φοιτητές και οι δύο στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, και του Chaney, ενός μαύρου συνδικαλιστή από το κοντινό Meridian του Μισισιπή, ενώ δούλευαν εθελοντικά για το Κογκρέσο για τη Φυλετική Ισότητα (CORE), έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του «Καλοκαιριού Ελευθερίας». Αυτό το πρότζεκτ έτρεχε από μια συμμαχία οργανώσεων των πολιτικών δικαιωμάτων και στόχος του ήταν η εγγραφή των Αφρο-Αμερικανών στους εκλογικούς καταλόγους. Όπως και άλλες πολιτείες του Νότου, έτσι και αυτή του Μισισιπή, προϋπέθεταν μια σειρά τυπικών διαδικασιών που καθιστούσαν ιδιαίτερα δύσκολο εκείνη την εποχή να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ψήφο. Για του λόγου το αληθές, το 1962, μόνο το 6,2% των μαύρων ήταν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Κατά τη διάρκεια του Καλοκαιριού της Ελευθερίας, περίπου 1.000 φοιτητές από τον Βορρά, το 90% από αυτούς λευκοί και σε ένα μεγάλο ποσοστό τους Εβραίοι, μαζί με χιλιάδες άλλους μαύρους εθελοντές από το Νότο απλώθηκαν σε όλο τον Μισισιπή προκειμένου να εγγράψουν ψηφοφόρους. Ίδρυσαν ακόμα και αυτοσχέδια Σχολεία της Ελευθερίας για να διδάξουν βασικές γραμματικές γνώσεις αλλά και γνώσεις περί πολιτικών δικαιωμάτων και πρόσφεραν υγειονομικές και νομικές υπηρεσίες σε έναν πληθυσμό στον οποίο αρνούνταν τα πλέον βασικά δικαιώματα των Αμερικάνων πολιτών.
Η μαζική εισροή εθελοντών από περιοχές εκτός Μισισιπή προκάλεσε πολλές αρνητικές αντιδράσεις εκ μέρους των λευκών ντόπιων κατοίκων. Σε πολλές περιπτώσεις οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του νόμου εξάλλου ήταν μέλη ρατσιστικών οργανώσεων και αντίθετοι προσωπικά στην ψήφιση ενός πλήθους νέων νόμων υπό τον Πρόεδρο Lyndon B.Johnson οι οποίοι καθιστούσαν την εφαρμογή του νόμου απαραίτητη στο Μισισιπή όσο και άλλες πολιτείες του Βαθύ Νότου.
Ο Schwerner, ο μεγαλύτερος από τα τρία θύματα, είχε μεγαλώσει σε μια μεσοαστική εβραϊκή οικογένεια στο Pelham της Νέας Υόρκης. Τον καιρό της δολοφονίας του ήταν τελειόφοιτος της Κοινωνικής Εργασίας στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια. Τόσο αυτός όσο και η σύζυγός του, Rita Schwerner, δουλεύανε εθελοντικά για ένα χρόνο και το καλοκαίρι του 1964 τους είχε ανατεθεί από την οργάνωση να ιδρύσουν ένα κοινοτικό κέντρο στο Meridian του Μισισιπή.
Ο Andrew Goodman είχε μεγαλώσει στο Άνω δυτικό Μανχάταν σε μια πνευματικά και πολιτικά δραστήρια εβραϊκή οικογένεια και φοίτησε στο προοδευτικό σχολείο του Walden. Στο κολέγιο Queens τον είχε τραβήξει τόσο η υποκριτική όσο και η ανθρωπολογία. Στάλθηκε στο Μισισιπή αφού έκανε την εκπαίδευσή του ως ακτιβιστής στο Οχάϊο.
Την ημέρα που δολοφονήθηκε, ο Goodman έστειλε στους γονείς του μια καρτ-ποστάλ από την πόλη που αργότερα εκείνο το βράδυ o σερίφης θα τον έστελνε μαζί με τους συνεργάτες του στον θάνατο. Προκειμένου να διασκεδάσει τους φόβους που είχαν οι γονείς του για αυτή του την αποστολή, ή ίσως απλά αναφερόμενος στους ντόπιους ακτιβιστές που τον υποδέχτηκαν, έγραψε: «Αγαπητή μαμά, Αγαπητέ μπαμπά, έχω φτάσει με ασφάλεια στο Meridian του Μισισιπή. Είναι μια θαυμάσια πόλη… και η υποδοχή μας ήταν πολύ καλή. Με όλη μου την αγάπη, Andy.» Ο James Earl Chaney είχε μεγαλώσει στο Meridian και αφού τελείωσε το λύκειο υπήρξε μαθητευόμενος σε ένα συνδικάτο. Ήταν ενεργός στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων από το 1962, μια επικίνδυνη ενασχόληση για έναν μαύρο στο Νότο. Δούλεψε με το CORE γύρω από την εκπαίδευση των ψηφοφόρων και επίσης έδρασε ως τοπικός συντονιστής με τους ακτιβιστές που έρχονταν από άλλες πολιτείες.
Μέσα σε ώρες μόλις από την εξαφάνισή τους εκείνο το Σάββατο, οι συνεργάτες των τριών ανδρών ξεκίνησαν να καλούν τις τοπικές αρχές προσπαθώντας να τους εντοπίσουν. Οι αξιωματούχοι με τους οποίους μιλήσανε ισχυρίστηκαν ότι δεν γνώριζαν που βρίσκονταν. Στις 6 το πρωί την επόμενη μέρα, ερευνητές του FBI μεσολάβησαν στην έρευνα προσπαθώντας να καταλάβουνε τι είχε συμβεί στους τρεις νέους.
Η μοίρα των τριών έγινε γνωστή μόνον όταν κάποια μέλη της Klan αποφάσισαν να δώσουν πληροφορίες μέρες αργότερα. Τα πτώματά τους ξεθάφτηκαν στις 4 Αυγούστου του 1964 – το πτώμα του Chaney έδειξε ότι πριν τον πυροβολήσουν, τον χτυπήσανε και τον βασάνισαν. Τα πτώματα βρέθηκαν μαζί με άλλα οκτώ πτώματα ακτιβιστών των πολιτικών δικαιωμάτων, όλων τους μαύρων οι οποίοι δεν είχαν αναζητηθεί ποτέ, όλοι τους θύματα δολοφονιών.
Εν μέρει επειδή η έρευνα για τους τρεις άνδρες κράτησε για τόσο μεγάλο διάστημα, η υπόθεση ήταν στις εφημερίδες όλης της χώρας για το μεγαλύτερο μέρος του καλοκαιριού. Στις 2 Ιουλίου εκείνου του καλοκαιριού στο αμερικάνικο Κογκρέσο πέρασε ο Νόμος περί Πολιτικών Δικαιωμάτων του 1964 και δύο μέρες αφού βρέθηκαν τα πτώματα, στις 6 Αυγούστου, εγκρίθηκε ο Νόμος περί Ψήφου του 1965. Τα δύο αυτά πακέτα νομοθεσιών ενίσχυσαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να επιβάλλει τα δικαιώματα που το Σύνταγμα κατοχύρωνε για όλους τους Αμερικάνους.
Εικοσιένας άνδρες συνελήφθησαν και δικάστηκαν τελικά σε ομοσπονδιακό δικαστήριο με μια μεγάλη γκάμα κατηγοριών σχετικών με την κακοποίηση και τον εκφοβισμό των θυμάτων αυτής της υπόθεσης αλλά δεν ήταν παρά το 2005, πάνω από 40 χρόνια δηλαδή από το έγκλημα, που κάποιος καταδικάστηκε σε δικαστήριο για την εκτέλεσή τους. Εκείνη τη χρονιά, ο Edgar Ray Killen, ο άνθρωπος που σχεδίασε και ηγήθηκε της εκτέλεσης των Chaney, Schwerner και Goodman, καταδικάστηκε – στην 41η επέτειο του εγκλήματος – σε ποινές 20 χρόνων φυλάκισης για την κάθε δολοφονία που διέπραξε (ήταν ήδη τότε 80 ετών).
David B. Green, Αρθρογράφος της Haaretz